بورس برای سرمایه گذار و سرمایه پذیر

فواید بورس برای سرمایه گذاران:

کار اصلی بورس اوراق بهادار این است که زمینه ای فراهم می آورند تا دو گروه از مردم، به طور قانونی، در یک فعالیت اقتصادی شریک و علاوه بر تامین نیازهای یکدیگر، از منفعت و سود این فعالیت بهره مند شوند.

۱- درآمد:

مهمترین هدف هر فرد از سرمایه گذاری کسب درآمد است. سرمایه گذاری در بورس می تواند از دو راه این خواسته را محقق سازد. نخست از طریق پرداخت سود ناشی از فعالیت کارخانه ها و شرکت ها; بدین ترتیب که کارخانه ها یا شرکت هایی که سهامشان را در بورس عرضه کرده اند، بخشی از سودی را که از فروش کالاها و خدماتشان حاصل می شود بین سهامداران تقسیم می کنند. بدین ترتیب کسانی که با خرید سهام شرکت ها و یا کارخانه های بورسی در این مراکز شریک شده انداز این طریق کسب درآمد می کنند. راه دوم کسب درآمد سهامداران بورس، ناشی از فعالیت های مفید و موثر مدیران شرکت های مربوطه است که باعث افزایش قیمت سهام شرکت ها می شود که این به معنی افزوده شدن بر دارایی سهامداران است.

۲- عدم نیاز به سرمایه کلان:

سرمایه گذاران می توانند با توجه به سرمایه خود در بورس فعالیت کنند و محدودیتی در میزان سرمایه گذاری در این بازار وجود ندارد. به عنوان مثال در بازار سرمایه شما به راحتی می توانید با مبلغ یک میلیون ریال بخشی از سهام یک شرکت بزرگ و معتبر را خریداری نمایید. اما اگر بازار بورسی وجود نداشت، به سختی می توانستید در شرایط عادی با این مبلغ حرکت اقتصادی خاصی را انجام دهید.

۳- قدرت نقدشوندگی بالا:

سرمایه گذاران با حضور در بازار سرمایه می توانند در هر زمان به بازار وارد و یا از آن خارج شوند. کسانی که در بورس سرمایه گذاری می کنند اگر به پول خود نیاز داشته باشند، خیلی سریع می توانند سهام خود را به پول نقد تبدیل کنند. توسعه الکترونیکی بازار نیز، سرعت ورود و خروج به بازار را افزایش می دهد. چنین وضعیت مشابهی را به ندرت می توان در سایر حوزه های سرمایه گذاری مشاهده کرد.

۴- بازده متناسب با پذیرش ریسک:

بازار سرمایه شرایطی را برای سرمایه گذاران فراهم آورده است تا آن ها با توجه به میزان تحمل ریسک خود اقدام به سرمایه گذاری نمایند. در مدیریت سرمایه گذاری یک قاعده کلی وجود دارد که اصطلاحا رابطه بده-بستان میان ریسک و بازده می گویند، هرچه سرمایه گذار ریسک بیشتری را تحمل نماید، بازده بالاتری نسبت به سرمایه گذار با تحمل ریسک پایین تر کسب خواهد کرد. از این رو، هر سرمایه گذار می تواند با توجه به میزان تحمل ریسک خود، بازده مورد نظر خود را طلب کند.

۵- مشارکت در تصمیم گیری ها:

تصمیم گیری برای اداره ی شرکت های پذیرفته شده در بورس با نظر صاحبان سرمایه انجام می پذیرد. افرادی که سهام شرکت های بورسی را خریداری می کنند مطابق قانون می توانند در مجامع شرکت مربوطه حضور پیدا کنند و با شنیدن گزارش فعالیت ها گردش کار شرکت آگاه شوند و همچنین با حق رای خود نسبت به انتخاب هیات مدیره، طرح های مورد نظر و میزان سود تقسیمی به سهامداران شرکت اظهار نظر نمایند. این مزیت شرکت های بورسی سبب شده است که سهامداران بتوانند هم از فعالیت های شرکت آگاه شوند و هم در تصمیم گیری ها مشارکت داشته باشند.

۶- اطمینان از مکان سرمایه گذاری:

بورس مکانی بسیار امن برای سرمایه گذاری است. برای اثبات این ادعا کافی است به قوانین حاکم بر بورس توجه کنیم. بورس بر اساس قانون بازار اوراق بهادار تاسیس شده است و مطابق آن فعالیت می کند. در قانون علاوه بر اینکه کلیه فعالیت های بورس مشخص شده است و هر نوع فعالیتی با اخذ مجوز قانونی صورت می گیرد، یک نهاد ناظر به نام “سازمان بورس” نیز در نظر گرفته شدهتا تمامی فعالیت هایی که انجام می شود نظارت کند. نکته دیگر اینکه شرکت های بورسی بر اساس قانون موظف اند اطلاعات مجاز مربوط به خود را به طور مرتب در اختیار خریداران و فروشندگان قرار دهند. این کار باعث شفاف شدن بازار می شود و بدین ترتیب هر کس که اطلاعات لازم را برای خرید و فروش در اختیار داشته باشد می تواند با اطمینان اقدام به معامله کند. نتیجه این که، قانون حاکم بر بورس و سازوکارهای پیش بینی شده مکانی مطمعن برای سرمایه گذاری فراهم آورده است.

فواید بورس برای شرکت ها:

در این بین سوالی که مطرح شد این است که، چرا شرکت ها برای حضور در این بازار از خود علاقه نشان می دهند و اساسا مزایاس حضور شرکت ها در بورس چیست؟ در پاسخ برای این پرسش سعی نمودیم به اختصار پاره ای از عواملبا اهمیت را بیان نماییم که از جمله آن می توان به معافیت های مالیاتی، تسهیل در افزایش سرمایه و تامین مالی از طریق اوراق بدهی (اوراق مشارکت، اوراق سکوکو غیره) اشاره کرد.

۱- معافیت های مالیاتی:

معادل ۱۰% از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس های کالای پذیرفته شده و به فروش می رسد و ۱۰% از مالیات بر درآمد شرکت هایی که سهام آن ها برای معامله در بورس های داخلی و خارجی پذیرفته می شود و ۵ درصد از مالیات بردرآمد شرکت هایی که سهام آن ها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی و خارجی پذیرفته می شود، از سال پذیرش تا زمانی که از فهرست شرکتهای پذیرفته شده در این بورس هایا بازارها حذف نشده اند، با تایید سازمان بورس . اوراق بهادار بخشوده می شود. در صورتی که این شرکت ها در پایان دوره مالی به تایید سازمان بورس و اوراق بهادار حداقل ۲۰ درصد سهام شناور آزاد داشته باشند، معادل دو برابر معافیت های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می شوند.

تمام درآمد های صندوق سرمایه گذار، تمام درآمد های حاصل از سرمایه گذاری در اوراق بهادار و درآمدهای حاصل از نقل انتقال آن ها از پرداخت مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده معاف می باشند. درصورتی که هر شخص حقیقی یا حقوقی مقیم ایران که سهام دار شرکت پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس است، سهام یا حق تقدم خود در بورس ها یا بازارهای خارجی را بفروشد، هیچ گونه مالیاتی در ایران پرداخت نخواهد کرد.

۲- تسهیل در افزایش سرمایه:

در بورس به جهت تمرکز سرمایه که با هدف مشارکت در حقوق شرکت های مورد پذیرش صورت گرفته و یک بازار هدفمند را تشکیل داده است، امکان افزایش سرمایه در این بازار بسیار ساده تر از حالتی است که شرکت ها در خارج از بورس به این امر اقدام می ورزند، چرا که مجبور خواهند بوذد تا برای افزایش سرمایه اقدام به جذب شرکای جدید نمایند. این امر با چانه زنی و افزایش هزینه ها همراه خواهد بود.

۳- تامین مالی از طریق اوراق بدهی(اوراق مشارکت و دیگر اوراق بهادار با درآمد ثابت)

بر اساس قانون تجارت به شرکت ها ی سهامی عام اجازه داده شده است تا نسبت به انتشار اوراق مشارکت اقدام نماید، از این رو، حضور یک بازار متمرکز این امرا را به نحو چشمگیری تسهیل خواهد نمود. در بورس اوراق بهادار تهران شرکت ها می توانندبا استفاده از اوراق مشارکت و اوراق بهادار با درآمد ثابت تامین مالی کنند. اخیرا شرکت ها می توانند از طریق انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت، نظیر صکوک اجاره و صکوک مرابحه اقدام به تامین مالی نمایند.